Amsterdam kadar olmasa da, Budapeşte’de günlük hayatta bisiklet kullanımı oldukça yaygın. Özellikle yaz aylarında Budapeştelilerin hatırı sayılır bir oranı bisikleti ulaşım aracı olarak kullanıyor. Hal böyle olunca Budapeşte’ye 200 kilometrenin üzerinde bisiklet yolu yapılmış (2015 verileri). Hatta devlet bisiklet yollarının turizm gelirlerini arttırmadaki rolünü keşfetmiş ve bisiklet yolu yapımı ile ilgili yatırımlarını hızlandırmaya karar vermiş. Aşağıdaki haritada gördüğünüz gibi, Budapeşte yüzölçümüne göre hiç de fena sayılmayacak bir bisiklet yolu ağına sahip ve yeri geldiği zaman (özellikle şehir merkezinde) bisiklet, en hızlı ve konforlu ulaşım aracı oluyor. Ancak burada yaşamayanlar için bisiklet yollarının akışı biraz kafa karıştırıcı olabiliyor (burada yaşayanlar için de ilk başlarda kafa karıştırıcı aslında:). Boyalı bisiklet yolundan giderken kendinizi bir anda trafiğin ortasında veya yayaların arasında ilerlemeye çalışırken bulabiliyorsunuz.
Budapeşte’de; özel bisiklet yolu (yanında yaya veya araba yolu olmayan), araba yolunda boyalı bisiklet yolu, kaldırımda boyalı bisiklet yolu, araba yolu ile paylaşımlı bisiklet yolu ve yaya yolu ile paylaşımlı bisiklet yolu olmak üzere 5 farklı türde bisiklet yolu şekli mevcut. Çoğu zaman ulaşımınızı bir kaç farklı bisiklet yolunu kullanarak yapmanız gerekiyor; bunu yapabilmek için de sürekli trafik levhalarına ve boyalı yer işaretlerine dikkat etmeniz gerekiyor. Dikkat etmediğiniz zaman bisiklet yolundan ayrılıp kendinizi başka bir yerde bulmanız mümkün. Aslında bisiklet yolunda olmamak Türkiye’deki kadar tedirgin olmanızı gerektirecek bir durum olmasa da, rahat rahat gidebilmek için bisiklet yollarını takip edebilmek önemli. Macaristan’da bisikletler ve yayalar trafikte öncelikli, yaya geçitlerinde yayalarla birlikte bisikletlilerin de geçiş üstünlüğü bulunuyor.
Budapeşte’de Bisiklet Sürerken Dikkat Edilmesi Gerekenler;
– Akşam yapılan sürüşlerde ön ve arka aydınlatmaların yanması mecburi. Akşam sürüş yapacaksanız reflektörlü veya açık renkli dikkat çekecek kıyafetler giymeye çalışın.
– Şehir dışı yollarda kask takılması mecburi.
– Bisikletlerin de yaya gibi öncelikli olduğunu söyledik, ancak özellikle yaya geçitlerinde karşıdan karşıya geçerken kontrollü olmakta fayda var. Eğer şoför sizin geldiğinizi fark ederse size yol verecektir, sizi fark etmesini sağlayacak zamanı tanıyın.
– Bisiklet yolları haricindeki bütün yollarda ve yaya geçitlerinde yayalara yol verin.
– Bazı park, cadde gibi yerlerde bisiklet sürmek yasak olabiliyor. Bu alanlara geldiğinizde bisikletten inip iterek devam edebilirsiniz.
– Boyalı bisiklet yollarında bisikletler için özel trafik ışıkları ile karşılaşabilirsiniz. Bu trafik ışıklarına muhakkak uyun.
– Yayalar ile ortak paylaşılan bisiklet yollarında azami hız sınırı 10 km/s. Bu kurala harfiyen uymasanız da, yayaları rahatsız edecek veya onları tehlikeye atacak kadar hızlı sürmeyin.
– Araç ile paylaşımlı bisiklet yollarında şerit değiştirirken ve dönüş yaparken kolunuzu döneceğiniz yöne uzatıp arkanızdan gelen şoföre sinyal verin. Genellikle size yol vereceklerdir.
– Bazı caddelerde otobüsler için ayrılmış özel şeritler mevcut, her yerde işaretlerle belirtilmese dahi bu şeritler aynı zamanda bisikletlilerin kullanımına açıktır. Bu şeritlerde güvenle ilerleyebilirsiniz.
Bisiklet Kiralama
Budapeşte’de bisiklet kiralamak için 2 farklı yöntem mevcut. Birincisi BKK’nın Mol sponsorluğunda yürüttüğü Bubi (Budapest Bikes), diğeri ise şehir merkezinin çeşitli yerlerindeki özel bisiklet kiralama şirketleri.
Bubi ile turist olarak bisiklet kiralamak istiyorsanız öncelikle herhangi bir kiralama noktasına gidip kredi kartınızla sisteme kayıt olmanız gerekiyor (kayıt işlemini BKK Bubi uygulamasından da yapabilirsiniz). 24 saat (500 Ft) – 72 saat (1.000 Ft) ve 7 günlük (2.000 Ft) kiralama seçenekleri mevcut. Kiralama sırasında kiralama ücreti hariç 25.000 Ft de depozito ücreti alınıyor. Kayıt işlemini tamamlayıp bisikletinizi kiraladıktan sonra şehrin bir çok yerinde bulunan Bubi bisiklet istasyonlarından bisikletlerinizi alıp gezmeye başlayabilirsiniz. Bubi kiralama noktasından bisiklet aldığınız andan itibaren ilk 30 dakika için ekstra bir ücret ödenmiyor; sonraki her yarım saat için yaklaşık 500 Ft ücret kesiliyor. Ücret tablosu için. Bubi’yi şehir içinde kültür turunuzu yaparken kullanmak faydalı ve ekonomik olabilir, çünkü Budapeşte’de mesafeler çok kısa ve bu kısa mesafelerde bisikletle ulaşım en hızlısı. Bubi kullanırken de bir noktadan diğer noktaya vardığınızda bisikletinizi yine park istasyonuna bırakıyorsunuz (bütün turistik yerlerde Bubi istasyonu mevcut), böylece kiralama süresi sıfırlanmış oluyor ve bisikletin çalınması endişesi yaşamıyorsunuz. Mol bubi’yi kullanırken sürüşleriniz 30 dakikayı geçmedikçe üyelik ücreti hariç ekstra ücret ödemezsiniz.
Mol Bubi istasyon haritası.
Eğer, amacınız bisiklet kiralayıp uzun şehir turları atmaksa o zaman Bubi yerine bisiklet kiralama şirketlerini kullanmanız daha ekonomik olacaktır. Günlük kiralama ücretleri bisikletine göre 3.000 Ft’ten başlıyor ve depozito ücretleri de değişiklik gösteriyor (Kiralama esnasında pasaport fotokopinizi de isteyecekler). Bu kiralama şirketlerinden dilerseniz e-bike kiralayabilir ya da bisiklet veya segway turlarına katılabilirsiniz.
Bizim bildiğimiz bir kaç bisiklet kiralama şirketi;
Yellow Zebra Budapest
Zed Bikes
Budapest Bike
Bizim hazırlayıp size önerdiğimiz bisiklet rotaları;
Gezdiğiniz şehirlerde küçük maceralar yaşamaktan hoşlanıyorsanız bu tur tam size göre. Budapeşte şehir merkezine 25 kilometre uzaklıktaki küçük bir kasaba olan Szentendre‘ye kesintisiz bisiklet yolları ile ulaşım mümkün (Kesintisiz ulaşım için bizim oluşturduğumuz rotayı takip etmeniz önemli). Rotanın büyük bir kısmı Tuna kıyısından gittiği için özellikle bahar aylarında manzara harika. Gidiş-dönüş yaklaşık 55 kilometre olan bu turun dönüşünü arzu ederseniz HÉV (Banliyo treni) ile yapıp mesafeyi 25 kilometreye düşürebilirsiniz. Çok efor sarf edilmeyen, keyfi bir sürüş ile yolculuk tek yön yaklaşık 2 saat sürüyor. Eğer bisikletiniz kiralık ise bisikletçinizin kapanış saatine göre dönüşe erken geçmeyi unutmayın. Güzergah toprak yollardan ve küçük ormanların içlerinden de geçiyor, o yüzden bisikletiniz dağ bisikleti veya şehir bisikleti olmalı.